Gemeente Beekdaelen is de grootste plattelandsgemeente van Zuid-Limburg, ontstaan uit de fusie van drie kleinere gemeenten. Die fusie bood een schaalvergroting waaruit slagkracht en een vernieuwde strategische positie in de regio voortkwam – en een behoefte om meer capaciteit voor strategisch denken binnen de organisatie. In plaats van externe ondersteuning op strategisch vlak, koos Beekdaelen ervoor om strategisch denken breed in de eigen organisatie te ontwikkelen. Samen met UMIO ontwikkelden ze een maatwerkprogramma. Het resultaat? Meer samenwerking tussen de afdelingen, een sterker strategisch bewustzijn in het managementteam en concrete, bruikbare ideeën om direct in de praktijk te brengen.
‘We zijn gefuseerd uit drie kleine gemeenten en werden ineens de grootste plattelandsgemeente van Zuid-Limburg, met zowel kernen met een stedelijk karakter als kernen met een landelijke uitstraling,’ legt Sylvia Houben, Manager Sociaal bij Gemeente Beekdaelen, uit. ‘Dat geeft je een hele andere positie in de regio; je kunt ineens meedenken, agendapunten bepalen. Daardoor hadden we meer strategische kracht nodig binnen onze organisatie.’ De fusie bracht niet alleen schaalvergroting, maar ook een breder takenpakket en hogere ambities. Voor het managementteam was het duidelijk dat er een andere manier van denken nodig was: meer integraal, breder ingebed en met oog voor de verbinding tussen beleid en uitvoering.
Daarnaast speelde de interne organisatie een belangrijke rol. Beekdaelen wilde haar strategische visie niet overlaten aan externe adviseurs, maar zelf ontwikkelen en inbedden binnen de organisatie. ‘We wilden niet dat een klein groepje strategen alles doet, maar dat het echt breed gedragen wordt en dat medewerkers van alle afdelingen in staat zijn om strategisch te denken,’ vertelt Sylvia. ‘Bovendien waren we op zoek naar een academische basis met praktische toepasbaarheid, waarmee we mensen handvatten konden geven om strategisch denken in hun dagelijkse werk te verankeren.’
Méér dan alleen theoretische training
Om dat te realiseren, koos de gemeente voor een maatwerkprogramma bij UMIO, zodat twintig medewerkers uit verschillende afdelingen tegelijkertijd hun kennis en vaardigheden konden versterken en direct konden bijdragen aan de ontwikkeling van de organisatie. In verschillende gesprekken en feedbackrondes met UMIO werden wensen en verwachtingen van de gemeente besproken, en zo werd er in samenwerking een maatwerkprogramma ontworpen.
Voor Gemeente Beekdaelen was het cruciaal dat dat programma méér zou zijn dan alleen een theoretische training. Het werd daarom zorgvuldig opgebouwd rondom de uitdagingen en ambities van de gemeente. Theorie en concepten vormden het fundament, maar werden telkens gekoppeld aan praktische oefeningen en vraagstukken uit de dagelijkse praktijk, en action learning-projecten die direct relevant waren voor Beekdaelen.
‘We hebben bij het maatwerk heel duidelijk gevraagd om een vertaalslag naar de dagelijkse uitvoering,’ vertelt Sylvia. ‘Daar is echt naar geluisterd. Er is ook altijd voldoende ruimte geweest om feedback te geven tijdens het programma. Zo was het volledig afgestemd op onze organisatie en uitdagingen, en we hebben duidelijke handvatten en praktische methodieken voorbij zien komen die we heel goed kunnen toepassen in ons dagelijkse handelen.’
Tijdens het traject bleek dat er geen blauwdruk bestaat voor strategische denken. ‘Het is niet één bepaalde regel of methodiek die je toepast bij complexe vraagstukken. De veelheid aan visies van de verschillende collega’s die aan de leergang hebben deelgenomen heeft ons rijk gemaakt in onze gedachtengang. En dit helpt ons om vraagstukken – ongeacht het thema – vanuit een strategische blik te bekijken.’
Van persoonlijke ontwikkeling tot praktische toepassing
Het programma kende een logische opbouw: van persoonlijke ontwikkeling en gedragsinzichten tot theoretische verdieping, en uiteindelijk naar praktische toepassing. Die aanpak kwam vooral tot uiting tijdens de eindpresentatie van de action learning-projecten, waar alle deelnemers hun ideeën pitchten. Sylvia kijkt daarop met trots terug: ‘Ik vond het fantastisch om te zien hoe creatief wij met z’n allen zijn en hoe we in saamhorigheid écht aan de slag gegaan zijn met bepaalde zaken. Voor mij kwam het hele programma perfect samen in de eindpresentatie: theorie, het samenwerken, en allerlei praktische ideeën waar we daadwerkelijk mee aan de slag kunnen in onze gemeente.’
Het vele samenwerken tijdens het programma leidde tot nog een ander positief resultaat. ‘We hebben voor de eindopdrachten bewust voor vraagstukken gekozen waarbij we afdelingsoverstijgend moesten werken. Het sociaal domein kijkt bijvoorbeeld vaak heel anders naar een vraagstuk dan de afdeling ruimte, maar juist dat maakte het werken aan de gekozen vraagstukken interessant,’ vertelt Sylvia. Door deze gezamenlijke ervaringen nam het begrip en de verbinding tussen teams toe, en ontdekten medewerkers nieuwe manieren om samen te werken, ondanks de fysieke afstand tussen de verschillende locaties. Het programma zorgde zo voor een blijvende verbetering in de samenwerking en een cultuur van meer onderling contact en kennisuitwisseling.
Volledig afgestemd op de organisatie
Sylvia blikt terug op een geslaagde samenwerking: ‘Wij waren echt blij met deze mogelijkheid tot maatwerk, een programma volledig afgestemd op onze organisatie. Het was vraaggericht in plaats van aanbodgericht, incompany te volgen en direct praktisch toepasbaar. Die combinatie van academische inzichten en praktische toepasbaarheid, samen met de zorgvuldige organisatie en begeleiding, maakte dit voor ons een bijzonder waardevolle samenwerking.’
En we gaan door!
‘De leergang en de samenwerking waren voor ons niet het eindstation,’ voegt Sylvia daar nog aan toe. ‘We willen het gedachtengoed verder verspreiden in onze organisatie, ons college meenemen in wat we geleerd hebben en hoe we dit kunnen toepassen in ons dagelijkse werk en ook het geleerde inzetten ten behoeve van regionale strategische vraagstukken. Kortom, dit was voor ons nog zeker niet het eindstation!’
Met dit maatwerktraject legt Gemeente Beekdaelen de basis voor breedgedragen strategisch denken binnen de organisatie. Wil jij ook met UMIO om de tafel om de uitdagingen van jouw organisatie te bespreken? Neem dan contact op; we denken graag met je mee!
